สายพันธุ์หลักของโกโก้

โกโก้เป็นพืชที่สามารถปลูกและเติบโตได้ดีในป่าเขตร้อนชื้น ที่ 20 องศาเหนือและใต้ของเส้นศูนย์สูตร สายพันธุ์หลักของโกโก้  Theobroma Cacao จะมี 3 สายพันธุ์คือ ครีโอโล (Criollo) ฟอรัสเทอร์โร่ (Forastero) และ ทรินิทาริโอ (Trinitario) ในปัจจุบันยังมีการนำเสนอให้เพิ่มสายพันธุ์ เนชิโอเนล (Nacional) ซึ่งเชื่อว่าเป็นสานพันธุ์ต้นกำเนิดดั้งเดิมของโกโก้เข้าไปเป็นสายพันธุ์หลักด้วยแต่ยังไม่เป็นที่แพร่หลายนัก


1

(Criollo)

ครีโอโล

สายพันธุ์นี้มีต้นกำเนิดมาจากอเมริกากลาง และอเมริกาใต้ พบได้ในเขตประเทศ เม็กซิโก โคลัมเบีย เอกวาดอร์ เวเนซุเอรา และประเทศแถบแคริบเบียน ลักษณะเด่นที่ทำให้เป็นที่ชื่นชอบของผู้คนคือการมีกลิ่นหอม รสชาติโกโก้เข้มข้น และมีรสขมฝาดเพียงเล็กน้อย ทำให้เป็นที่ต้องการมากในอุตสาหกรรมช็อกโกแลต เนื่องจากโกโก้สายพันธุ์นี้เป็นพืชที่มีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงได้ไม่ดีนัก ทำให้มีข้อจำกัดในเรื่องพื้นที่ปลูก  มีการเจริญเติบโตที่ช้ากว่าสายพันธุ์อื่นๆ ให้ผลผลิตต่ำ และมักถูกโรคแมลงรบกวนได้ง่าย ทำให้ผลิตได้จำนวนน้อยเมื่อเทียบกับพันธุ์อื่นๆ แต่ด้วยรสชาติที่ดีและโดดเด่นกว่าสายพันธุ์อื่นๆทำให้สายพันธุ์นี้ถูกมองว่าเป็นสินค้า Luxury ในตลาดโกโก้เลยทีเดียว


2

(Forastero)

ฟอรัสเทอร์โร่

ในสายพันธุ์ฟอรัสเทอร์โร่เป็นสายพันธุ์ที่ใช้การอย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมช็อกโกแลต เนื่องจากเป็นสายพันธุ์ที่มีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมได้หลากหลายรูปแบบและให้ผลผลิตสูง ทำให้สามารถปลูกได้ในหลายพื้นที่ทั่วโลก เมื่อทำเป็นช็อกโกแลตจะให้รสชาติกลางๆ ในบางสายพันธุ์รองอาจมีรสขมหรือฝาดจัดได้ ทำให้นิยมไปแปรรูปต่อ ส่วนใหญ่สายพันธุ์นี้จะปลูกแถว อเมริกาใต้ อเมริกากลาง แอฟริกาตะวันตก และเอเซียตะวันออกเฉียงใต้


3

(Trinitario)

ทรินิทาริโอ

ทรินิทาริโอ (Trinitario) สายพันธุ์นี้เชื่อว่ามีแหล่งกำเนิดบนเกาะ ตรินิแดด(Trinidad) ซึ่งอยู่ทางภาคตะวันออกของป่าอเมซอน โดยมากมักมีลักษณะที่เป็นร่องขรุขระมากกว่า Forastero ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์รองอีกทีนึง มีความทนทานต่อโรคและสภาพแวดล้อมได้ดีพอๆกันกับ Forastero จึงเป็นที่นิยมปลูกในหลายประเทศ


4

(Nacional)

เนชิโอเนล

เป็นสายพันธุ์เพิ่มเติมจากเอกสารของงานวิจัยสมัยใหม่บางฉบับ ที่เชื่อว่าสายพันธ์ุ เนชิโอเนล (Nacional) เป็นสายพันธุ์ต้นกำเนิดที่อาจมีการสืบเชื้อสายมานานถึง 5300 ปี ในพื้นที่ตอนบนของป่าอเมซอน (Upper Amazon) จากผลการทดลองวิจัยสปีชี่ย์ของโกโก้ในปัจจุบันทำให้เกิดข้อถกเถียงกันในกลุ่มของนักวิจัยว่า Nacional สายพันธุ์แท้ ยังคงมีอยู่รึเปล่าและเราจะสามารถนับสายพันธุ์นี้เป็นสายพันธุ์หลักได้หรือไม่ เนื่องจากการตรวจสอบ DNA ในยุคหลังมานี้พบว่าโกโก้พันธุ์ Nacional ที่พบส่วนใหญ่เป็นพันธุ์ผสมที่เกิดการกลายพันธุ์ตามธรรมชาติไปซะส่วนใหญ่ จนกระทั่งองค์กร Ecuador’s agricultural research institute (INIAP) ได้ออกมาประกาศว่าพบสายพันธุ์ Nacional แท้ 100% และนำผลงานวิจัยแปลงโกโก้ในประเทศเอลซัลวาดอร์ออกมารองรับ จึงถูกใช้เป็นหลักฐานอ้างอิงมาจนถึงปัจจุบัน ด้วยความที่เทคโนโลยีของเราในอนาคตจะมีการพัฒนามากขึ้นและมีอุปกรณ์ที่มีความแม่นยำมากขึ้นคำถามที่ว่า”โกโก้มีกี่สายพันธุ์” อาจจะมีคำตอบที่กว้างขึ้นกว่าในปัจจุบันก็เป็นได้